Samenwerking met Zuid-Afrikaans onderzoeksinstituut geeft UMC Utrecht voorsprong in geneesmiddelenonderzoek

“Met de fase 1-unit faciliteren we straks als eerste academische instelling in Nederland alle onderzoeksfasen”, vertelt Peter Gisberts, directeur van U-TRIAL, dat als onderdeel van het UMC Utrecht klinisch onderzoek binnen het ziekenhuis stimuleert. “Hiermee voegen we de ontbrekende schakel toe aan het regionale onderzoeksecosysteem. Dat maakt het UMC Utrecht nog aantrekkelijker als partner en versterkt het vestigingsklimaat voor internationale bedrijven met interesse in klinisch onderzoek.”

Unieke fase 1-voorziening

Prof. dr. Peter Hermans is hoogleraar infectie- en immunologietrials en vanuit het UMC Utrecht betrokken bij de samenwerking. We ontmoeten hem in het Utrecht Science Park. Hij is optimistisch: “Als fase 1 bij ons plaatsvindt, is de kans groot dat de volgende fasen hier ook worden uitgevoerd”, geeft hij aan. “Daarom is de voorziening belangrijk voor zowel het ziekenhuis als voor onze patiënten, die zo sneller toegang krijgen tot nieuwe en betere geneesmiddelen.” Gisberts vult aan: “De expertise en kwaliteitsstandaarden van TASK zijn daarbij van grote waarde. Ze zijn voor ons een solide partner om deze unieke voorziening op te zetten, als non-profitpartij en wereldspeler met een indrukwekkend trackrecord in klinisch onderzoek.”

Nederland telt op dit moment twee voorzieningen voor fase 1-onderzoek die verbonden zijn aan een academisch ziekenhuis, in Leiden en Groningen. “Die richten zich allebei op een beperkt aantal onderzoekgebieden”, zegt Hermans. “De Utrechtse faciliteit wordt de eerste en enige fase 1-unit van Nederland die zich richt op alle onderzoeksgebieden van het ziekenhuis waar het is gevestigd. Dat heeft als voordeel dat er bij een complicatie geen ambulance nodig is, omdat artsen direct aanwezig zijn.” De zes speerpunten van het UMC Utrecht zijn hart- en vaatziekten, neurowetenschappen, infectie en immunologie, oncologie, kindergeneeskunde en regeneratieve geneeskunde. “We hebben een veelzijdigheid aan klinische expertise in huis, wat onze faciliteit heel interessant maakt.”

Fase 1-onderzoek

Fase 1 is de eerste van vier onderzoeksfasen na het laboratoriumonderzoek. In deze fase wordt een nieuw geneesmiddel voor het eerst getest op mensen. Gezonde vrijwilligers of patiënten krijgen het middel toegediend onder streng gecontroleerde omstandigheden. Vanwege de gezondheidsrisico’s zijn fase 1-onderzoeken altijd gekoppeld aan ziekenhuizen, zodat er snel gehandeld kan worden in het geval van complicaties. In de volgende drie fasen wordt het middel toegediend aan patiënten die lijden aan de aandoening waarvoor het medicijn is ontwikkeld.

TASK via Invest in Holland en ROM Utrecht Region naar Utrecht

TASK werkt al zo’n vijftien jaar samen met verschillende Nederlandse universiteiten. Net als U-TRIAL wil het instituut de gezondheidszorg verbeteren door academisch onderzoek te faciliteren. Via de NFIA, onderdeel van Invest in Holland, werd TASK geïntroduceerd in het Nederlandse netwerk en bij ROM Utrecht Region. Die laatste zet zich in om buitenlandse bedrijven naar de regio te trekken en bracht TASK in contact met U-TRIAL en het UMC Utrecht. “Zonder de ROM was TASK waarschijnlijk in een ander Europees land geland”, benadrukt Gisberts. “Vanuit U-TRIAL zijn we dan ook blij met de verbindende en ondersteunende rol die de ROM vervult.”

Johann de Bruyn, CEO van TASK, licht de keuze voor de vestigingslocatie verder toe. “Utrecht heeft een aantrekkelijk ecosysteem voor startende ondernemers en academische instellingen. Door de openheid en support van lokale partijen voelden we ons meteen welkom. Onze Utrechtse partners waren vanaf dag één als collega’s.” De begeleiding die TASK kreeg van de NFIA, ROM Utrecht Region en Invest in Holland noemt De Bruyn een eye opening experience. “We werden positief verrast door de overheidssteun die we hier kregen. Ze namen ons bij de hand en introduceerden ons bij relevante partijen, waaronder U-TRIAL. Het is mooi om te zien dat regionale overheidsinstanties hier echt in contact zijn met de werkvloer.”

9 innovatie-ecosystemen in LSH

Voor de sector life sciences and health (LSH) huisvest Utrecht niet minder dan negen regionale ecosystemen. Van cel- en weefseltherapie tot therapeutische en diagnostische interventies tegen kanker, en van AI-toepassingen in de gezondheidszorg tot innovaties op het gebied van mens-technologie-interactie. Lees hoe Utrecht zich ontwikkelt als motor voor het valoriseren, valideren en testen van gezondheids- en zorginnovaties.

Lokaal ecosysteem versterken

In februari start TASK met zo’n twintig Zuid-Afrikaanse medewerkers in Utrecht. Het team zal verder worden uitgebreid met regionale krachten en intensief samenwerken met zowel Nederlandse als internationale partners. “We vinden het belangrijk om goed te integreren in het lokale ecosysteem”, zegt De Bruyn. “We willen zoveel mogelijk medewerkers uit de regio aannemen en een bijdrage leveren aan de arbeidsmarkt hier. Doordat we onze medewerkers zelf trainen, bieden we voor de lange termijn waardevol en stabiel werk.”

De eerste helft van dit jaar verwacht U-TRIAL de voorziening operationeel te hebben voor de eerste fase 1-onderzoeken. Vanaf 2024 moet de unit volledig operationeel zijn en een groot aantal studies faciliteren. “We zijn ambitieus vanuit U-TRIAL”, geeft Hermans toe. “Onze lat ligt hoog. En dat moet ook, want de vraag naar faciliteiten voor klinisch onderzoek is ontzettend groot.” De Bruyn sluit af: “Het is ons langetermijndoel om zoveel mogelijk academische instellingen en universiteiten toegang te geven tot die belangrijke, maar zeer risicovolle eerste fase. Dat is het startpunt van medische innovatie en verbetering van de wereldwijde gezondheidzorg.”

Bron: ROM Utrecht Region