Copiloot voor COPD: 'De patiënt heeft de regie'
De nieuwe tool Copiloot voor COPD helpt mensen met COPD om minder en minder ernstige longaanvallen te krijgen. De tool is ontwikkeld op basis van jarenlang onderzoek door Yvonne Korpershoek van het Lectoraat Proactieve Zorg voor Thuiswonende Ouderen en zet in op zelfmanagement. Chris Spaan, COPD-patiënt: "Zelfmanagement betekent dat je je ziekte begrijpt, je grenzen kent en weet wanneer je moet ingrijpen. Dit verbetert de kwaliteit van leven.” Copiloot voor COPD werd ontwikkeld in samenwerking met UMC Utrecht, Longfonds, Topicus en Digidok en is vanaf 20 november 2024, op Wereld COPD-dag, gratis te gebruiken.
Mensen met COPD hebben vaak periodes waarin hun klachten erger worden. Ze gaan dan meer hoesten, krijgen meer slijm en worden benauwder. Deze longaanvallen versnellen de achteruitgang van de longen. Zelfmanagement helpt om dit te voorkomen. ‘Uit onderzoek blijkt dat mensen met een longziekte zelf invloed kunnen hebben op hoe erg een longaanval is en hoe snel ze herstellen’, legt Jaap Trappenburg van UMC Utrecht uit. Yvonne en Jaap doen al jaren onderzoek naar hoe zelfmanagement mensen met COPD kan helpen. 'Zelfmanagement betekent bijvoorbeeld je medicijnen aanpassen of op tijd contact opnemen met je zorgverlener. Maar het gaat ook om hoe je omgaat met de lichamelijke en psychische gevolgen van verergerde klachten.’
Stoplichtmodel
Enkele jaren geleden ontwikkelden ze het Longaanval actieplan COPD. Dit papieren plan werkt met een stoplichtmodel om de ernst van klachten duidelijk te maken en advies te geven. ‘Het actieplan wordt samen met de zorgverlener ingevuld’, zegt Trappenburg. ‘Uit onderzoek bleek dat patiënten die het plan gebruikten tijdens een longaanval minder ziek waren en twee tot drie dagen sneller herstelden.’
"Voor iemand zoals ik, die niet meer volledig op zijn longen kan vertrouwen, is deze app een enorme hulp. Het geeft je meer controle over je eigen situatie, en dat is precies wat je nodig hebt met COPD.", Chris Spaan (COPD-patiënt).
Digitaal
Het succes van het actieplan leidde tot meer. Want: ‘Het feit dat zo’n simpel hulpmiddel al veel verschil kan maken, laat zien dat een digitale tool misschien nog meer kan doen.’ Zo ontstond het idee voor Copiloot voor COPD. Het is belangrijk dat mensen met COPD zelf zoveel mogelijk controle hebben over hun ziekte. Daarom was ook Longfonds betrokken bij zowel het Longaanval actieplan als Copiloot voor COPD, de digitale versie ervan. Met Copiloot kunnen patiënten nu zelf hun gezondheid volgen, ook als hun zorgverlener geen digitale omgeving gebruikt. Dit maakt de tool uniek.
Copiloot voor COPD helpt vooral om de gezondheid te volgen. Daarnaast bevat de tool handige tips voor mensen met COPD. Trappenburg: ‘In de winter is goede hygiëne extra belangrijk, vooral tijdens een griepgolf. Je kunt dan beter drukke plaatsen vermijden waar veel mensen hoesten. Dit soort tips leren we patiënten met de tool.’
Nooit meer verloren
‘COPD valt vaak tussen de eerste en tweede lijn zorg in. Patiënten weten soms niet wie hun casemanager is of bij wie ze terecht kunnen’, zegt Trappenburg. ‘Met deze tool hoeven ze zich niet meer verloren te voelen. Ze kunnen zelf hun toekomst positief beïnvloeden.’
De digitale tool is nu voor iedereen beschikbaar. Maar, zo stelt Jaap: ‘Een tool is nooit af. We blijven hem verbeteren op basis van de wensen en behoeften van patiënten. Zo blijft de tool hopelijk een goede aanvulling op doktersbezoeken.’
Copiloot voor COPD is ontstaan uit een samenwerking tussen Hogeschool Utrecht, UMC Utrecht, Topicus, DigiDok en Longfonds.
Benieuwd naar hoe jij, of jouw patiënt, Copiloot voor COPD kan gebruiken? Kijk dan op spreekuur.nl
Bron: Hogeschool Utrecht