Groene gevels houden gebouwen koeler en krikken biodiversiteit op

Bouwbedrijven en ecologen die pleiten voor groene gevels in de stad vermoedden het al langer. Maar nu zijn er ook metingen die het bevestigen: groene gevels houden gebouwen koeler en bieden onderdak aan allerlei organismen, zoals planten, vogels en insecten.

De metingen komen voort uit een onderzoek waarbij ecologen groene gevels vergeleken met kale muren en rotswanden in stedelijke gebieden. “Groene gevels bieden veel meer dan alleen versiering,” zegt Katharina Hecht.

Internationale samenwerking

Het onderzoek kwam tot stand dankzij een internationaal samenwerkingsverband van wetenschappers. Vanuit de Universiteit Utrecht was, naast Hecht, onder andere microbioloog Han Wösten hierbij betrokken. De Utrechtse onderzoekers werkten samen met het Resilient and Inclusive Cities Lab van de Nanyang Technological University in Singapore, dat onder leiding staat van onderzoeker Perrine Hamel. Daarnaast werkten ze samen met het Singaporese bedrijf bioSEA, geleid door Anuj Jain. Gezamenlijk onderzochten zij twintig muren in de stedelijke omgeving van Singapore.

Koelere muren

Het team stelde vast dat muurbeplanting ervoor zorgt dat de lucht rondom groene gevels minder opwarmt. Ze ontdekten dat het verschil in temperatuur tussen de voorkant en achterkant van groene gevels overdag kon oplopen tot 0,6 - 0,7 graden Celsius.

“Dat lijkt een klein verschil,” zegt Hecht. “Maar je moet ook kijken naar het grotere plaatje, namelijk stedelijke opwarming. Kleine beetjes verkoeling kunnen al veel helpen om het energieverbruik te verlagen, en om het werk- en leefklimaat in gebouwen te verbeteren.” Nu groene gevels in opkomst zijn, kan dat volgens haar zeker helpen tegen het zogeheten warmte-eiland-effect, het fenomeen dat de temperatuur in een stedelijk gebied gemiddeld hoger is dan in omliggende gebieden.

Meer biodiversiteit

De onderzoekers constateerden ook een aanzienlijke toename in biodiversiteit bij de groene gevels. Ze vonden daar meer dan honderd verschillende diersoorten, waaronder insecten, spinnen en vogels. Ter vergelijking: op kale muren vonden ze slechts een handjevol soorten.

Rotswanden als ‘natuurlijke muren’

Het team inspecteerde ook rotswanden die in stedelijke gebieden van Singapore voorkomen. Ze stelden vast dat deze ‘natuurlijke muren’ nog iets meer planten en dieren huisvesten dan groene gevels.

“Dit onderstreept dat we nog veel kunnen leren van de natuur, als we onze groene gevels willen verbeteren en aantrekkelijker maken voor planten en dieren,” zegt Hecht. Ze benadrukt dat groene gevels evengoed waardevol zijn in stedelijke gebieden, ook al is er wat minder biodiversiteit op te vinden dan bij rotswanden. “Ze bieden planten en dieren een onderkomen op plekken die anders ongeschikt zouden zijn voor veel soorten.”

Springplank naar groene gevels

Met alleen groene gevels bouwen ben je er nog niet, waarschuwt Hecht. Het valt of staat met de hoeveelheid ‘groen’ in de buurt van de gevels. “Tot mijn verrassing blijken bomen en andere planten zeer belangrijk,” zegt Hecht. “Boomtoppen en andere groenstroken werken als een springplank voor insecten en vogels. De dieren gaan van boom naar boom, en komen dan ook bij de groene gevels uit.”

Zonder al die begroeiing in de buurt zal een groene gevel minder soort aantrekken. Hecht: “Idealiter bouw je dus niet alleen groene gevels, maar een heel ecologisch netwerk om biodiversiteit op te krikken. Pas dan komen groene gevels het best tot hun recht.”

Gematigd klimaat

Hoewel het onderzoek zich richtte op het tropische klimaat van Singapore, denkt Hecht dat de resultaten ook toepasbaar zijn in gematigde klimaten, zoals dat van Nederland. “De principes blijven grotendeels hetzelfde,” legt ze uit. “Maar je moet wel de soorten planten en het ontwerp afstemmen op de biodiversiteit en de omstandigheden die je ter plekke vindt.” In Nederland zijn het bijvoorbeeld vaak mossen, vaste planten en klimplanten die het goed doen op buitenmuren. Die voorkeuren kun je meenemen bij het aanleggen van groene gevels, aldus de onderzoeker.

Ze benadrukt dat ook in ons klimaat de regel opgaat dat groene gevels pas goed werken als er voldoende ander groen in de buurt is.

Groene gevels werken ook in een gematigd klimaat, zoals in Nederland.

Vervolgproject

Ze werkt hiervoor nu aan een vervolgproject dat loopt via het programma Pathways to Sustainability van de Universiteit Utrecht. In dat project ontwikkelt haar team een systeem dat gegevens verzamelt over de voordelen van groene gevels en andere duurzame bouwontwerpen uit verschillende klimaten en locaties. Eenmaal gereed kunnen ze met dit systeem eenvoudiger resultaten koppelen en vergelijken.

Student legde de basis

De basis voor het onderzoek in Singapore werd gelegd door Leanne Haan, een masterstudent aan de Universiteit Utrecht. Zij voerde het eerste veldwerk uit in Singapore, waar ze acht maanden lang gegevens verzamelde. Haan onderzocht diverse groene gevels en verzamelde cruciale data die de aanzet gaven tot de samenwerking met Singaporese onderzoekers en organisaties. Haar onderzoek werd begeleid door Anuj Jain (bioSEA), Jaco Appelman (Universiteit Utrecht) en Katharina Hecht.

Bron: Universiteit Utrecht

Recent nieuws

Recent nieuws

Meer nieuws

Utrecht bewijst cruciale aanjager te zijn van regeneratieve geneeskunde

Seizoensopening Botanische Tuinen

Zeldzame vorm van dementie opsporen met AI